Aangezien ik regelmatig in de Gentse haven ga fotograferen ken ik de oude elektriciteitscentrale van Langerbrugge heel goed. Deze site is één van de mooiste locaties in de Gentse haven. Zo ligt er langs de zijkant van deze site het station van Langerbrugge met opstelsporen en een aansluiting naar enkele bedrijven toe. Dit zorgt voor een aangename bedrijvigheid rond het terrein dat al jaren gesloten is. Het terrein kreeg de naam ECVB "Elektrische Centralen voor Vlaanderen in Brabant" ofwel CEFB "Centrales Électriques des Flandres et du Brabant". Je kan de centrale al van ver herkennen door de 102 meter hoge schoorsteen die trouwens de hoogste toren is van zijn type in België.
In 1986 opende men na de sluiting van de centrale in de grote hal een museum, genaamd Museum Energeia, waarbij men stoommachines, stoomturbines en boeken van 1900 tot 1960 tentoonstelde. Naast de grote zaal had men installaties geplaatst die nog steeds in gebruik waren. Na veranderingen in de afspraken besloot de directie van energieleverancier Electrabel er in 2000 om het museum te sluiten. De volledige oppervlakte werd enkele jaren daarna verkocht aan een projectontwikkelaar die bijna alle nevengebouwen gesloopt heeft en de oude, beschermde gebouwen, volledig gestript zodat er niets historisch meer overblijft dan alleen de buitenkant.
Het ontstaan van de elektriciteitscentrale gaat terug tot in 1911. In dat jaar bouwde Baron Floris Van Loo de eerste elektriciteitscentrale op de westelijke oever van het kanaal Gent-Terneuzen. Deze maakte de industriële ontwikkeling voor de hele kanaalzone mogelijk. Met de afwerking van de installaties, administratieve gebouwen en woningen was 1913 het eigenlijke startpunt ervan.
Tijdens de eerste Wereldoorlog werd de turbinezaal zwaar beschadigd. Ondanks het feit dat alle muren recht stonden waren alle installaties compleet vernield. Gelukkig leverde men kort na de eerste Wereldoorlog opnieuw stroom. Dit heeft ervoor gezorgd dat het land opnieuw zo snel mogelijk industrieel en dus ook economisch kon draaien. Tussen 1919 en 1924 kende de centrale een enorme capaciteitsverhoging met de installatie van nieuwe ketels en verbeteringen van de bestaande installaties. Op dit moment werd ook de iconische 102 meter hoge schoorsteen gebouwd.
In de jaren ’20 ontstonden er in navolging van Engeland de eerste tuinwijken in België. Een nieuw concept dat bestond uit de realisatie van een nieuwe ideale woonomgeving in een groen jasje. Hierdoor kwam er in 1929 een tuinwijk in Langerbrugge met een inrijpoort die uitkomt op de vroegere directeurswoning. Deze wijk was dan ook bedoeld voor het kaderpersoneel. Meer informatie en foto's over de tuinwijk kan je op een aparte pagina terugvinden door hier te klikken of op de foto te klikken onderaan deze pagina.
De jaren 50’ waren een moeilijke periode voor de centrale. De steenkoolprijzen stegen enorm door de Suezcrisis, waardoor Belgische elektriciteit fabrikanten genoodzaakt waren om nieuwe energiebronnen te gaan gebruiken zoals aardolie en pek. Later kreeg Langerbrugge bijkomende eenheden zoals een ketel en een tegendrukstoomturbine met alternator, Deze eenheden werden opgestart in 1974 om stoom te leveren aan de papierfabriek van Langerbrugge. In 1993 kreeg men nog enkele eenheden erbij zoals een gasturbine met alternator en een recuperatieketel met naverbranding. De fabriek leverde elektriciteit voor algemeen verbruik en processtoom aan de omliggende bedrijven zoals StoraEnso, Kronos, en Algist Bruggeman. Deze warm water krachtkoppeling werd afgebouwd in 2010 en enkele jaren later definitief gestopt.
Zoals hierboven reeds vermeld opende men in 1986 een museum genaamd Museum Energeia. Het meeste materiaal werd naar daar verhuisd om te bewaren. Dit hield stand tot 2000 waarna de directie van Electrabel de sluiting in gang zette. In 2001 werden maar liefst 180 lopende meter aan archiefstukken verhuisd om een veilige bewaring te waarborgen. Later heeft de energieleverancier Electrabel dit terrein verkocht aan een projectontwikkelaar. Deze heeft er vanaf 2012 werken in laten uitvoeren waardoor de volledige historie binnen in de grote hal werd verwijderd en vernietigd... Ook de kleine gebouwen naast de grote hal zijn bijna volledig gestript. Daarnaast heeft men de "nieuwe" installaties afgebroken waardoor een heel deel van het terrein tegen de grond ging. Gelukkig heeft men in 2013 de gebouwen die je nu nog steeds kan zien kunnen bewaren als industrieel erfgoed.
Jammer genoeg kregen (koper)dieven in 2012 hun kans om een grote slag te slaan waardoor alle tentoongestelde machines, waaronder een compound-stoommachine uit 1912 die voorheen in perfecte conditie stond, vernield zijn geweest op hun zoektocht naar koper en andere bruikbare materialen. Ook de Brown Boveri turbines heeft men uit elkaar gehaald voor het koper. Meetapparatuur en controleborden werden gestolen. Bijna alle museumstukken, waaronder een heel deel geklasseerd als monument zoals transfo’s, regelschakelaars en alternatoren zijn compleet vernield. De overgebleven documenten van het voormalige Ebes-archief uit 1900-1960 werden jammer genoeg vernietigd...
De afbeelding aan de linkerkant, afkomstig van Beeldbank Vlaanderen en heeft als en inventarisnummer “ID 351060“.
De voormalige tuinwijk werd voor een groot deel behouden. Zo kan je de huizen, het casino, de toegangspoort en het gedenkteken nog steeds terugvinden, Deze geven de wijk van Langerbrugge een mooi stukje geschiedenis. De tuin die er toen stond en de velodroom zijn jammer genoeg verdwenen. Waar vroeger de tuin was is nu een rustige wandel en fietsomgeving geworden maar waar je ook de kinderen kunt in laten ravotten.
MG Real Estate, die intussen eigenaar is van deze volledige site heeft de kleine zijgebouwen volledige vernieuwd en een deel van de oude installaties behouden. In deze gebouwen zitten nu bedrijven. Enkel de grote hal, waar de enorme schoorsteen uitkomt, heeft nog geen herbestemming gekregen. Op de Vlaamse Havendag 2023 stelde MG Real Estate samen met North Sea Porth de grote hal open voor bezoekers. Uiteraard ging ik eens langs om dit deel van de site te komen bemachtigen en te fotograferen. En tijdens die dag kon ik ook enkele mensen aanspreken van MG Real estate en North Sea Porth waarbij is nuttige informatie heb gekregen. Daarnaast kon iedereen een krant meenemen dat volledig ging over de oude elektriciteitscentrale en dat boordevol staat met geschiedenis, cijfers, nieuws, de toekomstplannen en zelfs met enkele foto's van mezelf over deze site!
De toekomst is nog steeds onduidelijk. Maar samen met de eigenaars, MG Real Estate, North Sea Porth en in samenwerking met Stad Gent, gaat men bekijken welke toekomst men wilt geven aan dit prachtig deel in de Gentse haven!
Indien er meer nieuws beschikbaar is zullen jullie dit hier ook kunnen lezen.
Spoorlijn 55A is een restant van de vroegere lijn 55 die liep van Wondelgem (België) tot Terneuzen (Nederland) en een lengte had van 24,9 km (op Belgisch grondgebied). Dit was zo tot voor het Kluizendok in de Gentse haven er lag. Doordat men het Kluizendok ging aanleggen moest lijn 55 vanaf Y Ringvaart langs de R4 lopen om zo langs het Kluizendok opnieuw aan het vroegere tracé van lijn 55 te komen. De heraanleg van het nieuwe tracé is ingehuldigd in juli 2004 en dit zorgde ervoor dat het oude tracé vanaf toen lijn 55A werd genoemd. Nu is lijn 55A slechts 1,1 km lang en loopt van Y Ringvaart tot Langerbrugge station, met aan de overkant de elektriciteitscentrale, en nog enkele 100 meters verder naar enkele bedrijven die op het spoor zijn aangesloten en nog steeds bediend worden! Het station van Langerbrugge staat er nog steeds en is deels bewoond en deels in bezit van de NMBS.
Naar het einde van 2020 en het begin van 2021 toe heeft Infrabel werken uitgevoerd op het kort stukje spoorlijn 55A die naast de site loopt en hebben dit stukje spoorlijn vernieuwd samen met een brug en wat materiaal dat nodig is om er te kunnen rijden. Dit gedeelte is echter vitaal voor de bediening van enkele bedrijven net achter deze site (richting Zelzate toe) maar ook voor het opstellen van wagons die later worden meegenomen.
Zoals hierboven vermeld werd kan je door op de afbeelding hiernaast klikken om door te gaan aan aan aparte pagina met alle foto's over de tuinwijk met een woordje uitleg erbij.
© 2003 - 2024 Next Generation Photo